Светски ден на превенција од самоубиства,

10-ти септември

Светскиот ден на превенција од самоубиства, на 10-ти септември, е организиран од Меѓународното здружение за превенција од самоубиства. Целта на овој ден е да ја зголеми свеста насекаде во светот дека самоубиството може да се спречи.   

Самоубиствата се меѓу првите 20 водечки причини за смрт, вкупно за сите возрасти во светот. Секоја година повеќе од 800000 луѓе умираат поради самоубиство. Ова грубо одговара на едно самоубиство на секои 40 секунди. Самоубиството во некои земји е меѓу трите водечки причини за смрт кај лицата на возраст од 15-44 години и втора водечка причина за смрт во возрасната група од 10-24 години. Овие податоци не ги вклучуваат обидите за самоубиство. Бројот на обиди може да е повеќекратно поголем од бројот на самоубиства (10, 20 или повеќе пати, според некои истражувања).

Бројот на смртни случаи од самоубиство во Р. Македонија е 167 во 2009 година и 122 во 2010 година (последни достапни податоци). Тоа претставува стапка од 8,1/100000 и 5,9/100000 жители во Р.Македонија во 2009 и 2010 година, соодветно.   

Душевните растројства, примарно депресијата и растројствата од злоупотреба на алкохол, насилството, загубите во текот на животот, културната и социјалната позадина, претставуваат важен ризик фактор за самоубиство. Првите се важен ризик фактор за самоубиство во Европа и Северна Америка, додека во Азиските земји импулсивноста игра важна улога. Самоубиството е комплексно и вклучува психолошки, социјални, биолошки, културни и други фактори на средината.

Ограничувањето на пристап до  вообичаени средства и методи за намерно самоповредување и самоубиство, како на пример хемикалии и штетни супстанци (на пр. пестициди) и огнено оружје, идентификувањето и лечењето на лицата кои страдаат од душевни пореметувања и употреба на психоактивни супстанци, подобрениот пристап до здравствените и социјални услуги, и одговорното известување за самоубиствата со помош на медиумите, се корисни стратегии за превенција од самоубиства.

Постои потреба од мултисекторски пристап на интервенции и активности на повеќе нивоа. Постојат убедливи докази за тоа дека адекватната превенција и лечење на депресијата и злоупотребата на алкохол и психоактивни супстанци можат да ја намалат стапката на самоубиства, заедно со контактите за следење на оние кои се обиделе да се самоубијат.

Пошироко во светот, не и е дадено доволно внимание на превенцијата од самоубиства заради недостиг на свест за самоубиството како значаен проблем и заради постоењето на табу во многу општества да се дискутира отворено за тоа. Имено, само во неколку земји превенцијата од самоубиства е вклучена меѓу нивните приоритети.   

Јасно е дека превенцијата од самоубиства бара интервенција и надвор од здравствениот сектор и упатува на нов, иновативен, сеопфатен и мулти-секторски пристап, вклучувајќи ги здравствените и нездравствените сектори, као што се образованието, полицијата, секторот за труд, правда, религија, законската регулатива, политиката, медиумите.